Van jongs af aan houd ik mezelf voor dat ik best wel stevig aan de maat ben, ik ben niet de slankste. Dat ben ik ook nooit geweest maar ik weet wel dat het de afgelopen jaren best nog wel erger is geworden. Maar goed in vergelijking met deze man was ik brood en brood mager, ik was hem eerlijk gezegd bijna weer vergeten. Soms heb je dat, het is ellendig, je patiënt vergeten maar soms glippen ze door je gedachten.
een jaar of anderhalf geleden…
Ik liep nog wat onzeker over de gangen, de opleidingstijd was net klaar en ik stond op zaal van 6 bedden. Die ochtend krijg ik de overdracht van 5 bedden, toen ik vroeg waar nummer 6 was werd er gelachen door de nachtdienst. “Dat past niet meer.” was hun antwoord. Ik vergeten het nooit meer, hij zou komen te overlijden door een verzwakt hart en uitgebreid long lijden. Voor de verbouwing van het ziekenhuis ging je gewoon dood op zaal niet op een eenpersoonskamer die luxe kenden we niet.
In mijn gedachten kan ik hem nog terug halen, 175 kilo in een extra breed bed. De kolossale verschijning van 2 meter en 5 centimeter lag hier op zaal met 4 blaffende en hoestende patiënten.
Het is eigenlijk zielig ook, via zijn fenflon (zo heet het een infuusnaald) stromen 2 pompen met morfine en dormicum zijn aderen binnen. Zelf maakt hij niet echt meer mee wat er gebeurt, het sedatie middel zorgt ervoor dat hij slapende blijft.
Wakende familie
De familie zat nog aan zijn bed, ik heb daar echt niet zo’n probleem mee. Familie hoort bij het stervensproces te zijn, ze horen erbij en dat vind ik alleen maar goed. Alleen sterven is geen pretje, tenminste dat denk ik… Ik ken mijn patiënten echt niet zo goed, ik vroeg of ze wat wilde drinken, gewoon uit beleefdheid… Toen we met zijn driëen in het personeelsrestaurant voor de koffie automaat stonden begon de echtgenoot te vertellen. Precies een jaar geleden, zaten ze hier ook… Toen aan het sterfbed van haar zoon, ik kan me niet voorstellen hoe moeilijk dat moet zijn, eerst je zoon en nu je man.
De pieper gaat af.
Het noodsignaal galmt over de gangen, ik sta zo abrupt op dat mijn stoel aan de andere kant van het restaurant beland. Ik ren naar de gang waar boven de deur een oranje lamp knippert, het was mijn zaal… De man was begonnen met bloed braken, dwars door zijn midazolam was hij wakker en sloeg wild om zich heen. De paniek was van alles in zijn gezicht af te lezen. Achter mij schreeuwde de longarts dat de midazolam pomp een bolus op stand 25 gestart moest worden.
Dan sta je even op die knoppen te rammen als een mentaal gestoorde met parkinsonisme. Wat was ik zenuwachtig, inmiddels stroomt de zaal vol met verpleegkundige, de kar met zwarte handdoeken werd binnen gereden.
binnen 10 seconden zakte de man weer in zijn coma en overleed binnen de minuut, verbijsterd stond ik in een rood uniform van het bloed vol afgrijzen te kijken naar de man. Waarom moet mij dit overkomen, waarom net mij… Als net afgestudeerde sta je echt niet zo lekker in je klompen.
Ik loop de gang op
Badend in het bloed van de man liep ik de gang op, ik kijk recht in de ogen van de echtgenoot. Ze slaat de handen voor haar ogen en begint te snikken, het enige wat ik nog uit kon brengen was “Sorry.” Ik draai me van haar af en loop naar de kelders om een nieuw pak te gaan halen en te gaan douchen.
Bedankt.
Toen ik weer boven was is mijn zaal weer schoon, de patiënten hebben koffie en thee gehad en de man was al naar het mortuarium gebracht. Het enige wat nog als bewijs diende was de zwarte zak met handdoeken in het medisch afval. Ik loop de post in en de longarts deed iets wat ik die norse man nog nooit had zien doen, hij pakte me vast en gaf me een knuffel. Hij vroeg: “Gaat het met je?”, ‘jahoor’ prevelde ik een beetje ongemakkelijk.
De long arts zei: “Ik moest je van familie bedanken, ze waren je heel dankbaar dat je ze mee hebt genomen voor koffie.” Niet begrijpend keek ik hem aan. “Ze hebben niet gezien HOE hij stierf, ze zijn je dankbaar dat ze die blow out niet hebben hoeven zien.”
Blow out
Eén blow out is de nachtmerrie van veel zorgverleners, het is eigenlijk een fatale bloeding. Het betekent dat er ergens iets is gaan bloeden en dat iemand daar aan overlijd, je ziet deze bloedingen niet altijd, maar als er een open verbinding is naar buiten dan zal het bloed het niet laten om daar naar toe te gaan.
We kennen het protocol en je hoopt hem nooit te hoeven gebruiken, de donkere handdoeken zijn ervoor om de patiënt niet angstig te maken, zoals jullie misschien wel weten gebruiken wij in de verpleging vaak witte handdoeken, maar die zijn in een mum van tijd rood, als de patiënt dat ziet kan die in paniek raken, de donkere handdoeken verkleuring niet echt dus dan valt de hoeveelheid bloed niet op.
Er zijn een aantal voorbeelden van een blow-out protocol op internet beschikbaar. Maar kijk altijd of je eigen instelling er zo één heeft, zo niet maak dan in overleg met je instelling een stroomschema. Bij een aantal mensen heb je meer kans op een heftige blow-out en kun je voorzorgsmaatregelen treffen, dit zijn voornamelijk de mensen met gezwellen in het hoofd of halsgebied, aandoeningen aan de long(slag)aderen. Belangrijk is dat er een interventie is gemaakt met de behandelend arts, er een blow-out box staat gevuld met handdoeken en sedatie middel. Zo heb je alles bij de hand wanneer dat nodig is.
Ik hoop het natuurlijk niet, maar je kunt beter twee of drie keer onnodig voorbereid te zijn, dan één keer te laat voor bereid zijn.
